درباره معادل سازی فرهنگستان برای واژه «پارکور» که از نام یک بز کوهی گرفته شده

عروجی | شهرآرانیوز - خاطرتان هست فرهنگستان زبان مدتی قبل به جای اصطلاح استارت آپ واژه «کمک نوآور» را پیشنهاد داد؟ اما خیلی زود تلویحا گفتند همان را هم نگوییم و از این به بعد «نوآفرین» را جایگزینش کنیم؟ سؤال اصلی اینجاست که چرا این قدر دیر؟ چرا حالا که همه مردم از کلمه استارت آپ استفاده می‌کنند و به شنیدنش عادت کرده و دست کم ۳، ۴ سال است که در رسانه‌ها و تلویزیون از این اصطلاح استفاده می‌کنند تازه یاد ایجاد معادل فارسی شان افتاده اند؟ مهم‌تر اینکه آیا آن‌ها توانایی واژه گزینی در همه حوزه‌ها را دارند؟

به تازگی و به مناسبت روز «تربیت بدنی» صفحه گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تازه‌ترین مطلب «واژه شناسی» خود به ورزش «پارکور» پرداخته و نوشته است: «واژه کهن «پاژن» برای نامیدن نوعی بز کوهی به کار رفته است که گذرگاه‌های کوهستانی را به چابکی طی می‌کند. گروه واژه گزینی ورزش، با گسترش معنایی از نوع استعاری، این واژه قدیمی و کم بسامد را به عنوان معادل واژه parkour انتخاب کرده است.

این شیوه واژه گزینی از لحاظ علمی «نوگزینی» نامیده می‌شود. منظور از نوگزینی گسترش معنایی آگاهانه واژه‌ای موجود و افزودن معنا و کاربردی جدید به آن است. دلیل استفاده استعاره وار از واژه «پاژن» در معادل گزینی برای ورزش «پارکور»، شباهت حرکات متنوع و سریع به کاررفته در این ورزش با جهش‌ها و پرش‌های سریع بز کوهی یا پاژن است.»، البته مدتی است که مردم نسبت به هر واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی واکنش نشان می‌دهند و تردید دارند و گاه حتی آن را نمی‌پذیرند.

چند وقت پیش حسن ذوالفقاری، عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، گفته بود: «آدم خانه اش را هم که عوض می‌کند، جای جدید برایش غریب است، اما بعد می‌بیند از جای قبلی بهتر هم هست. درباره واژه‌ها هم همین طور است، چون واژه‌های قبلی در زبان کاربرد پیدا کرده و استفاده شده اند، پذیرش واژه جدید برای مردم سخت است و همیشه واکنش از سوی مردم به واژه‌های تازه است که این به معنی بد بودن واژه نیست، بلکه به دلیل ناآگاهی مردم است. سال‌ها مردم «چیپس» را استفاده کرده و بار‌ها خورده اند و به جای آن «برگک» برای آن‌ها ملموس نیست.»

هرچند به نظر می‌رسد توضیح فرهنگستان درباره این واژه منطقی و حتی جذاب و اصیل جلوه می‌کند، ولی باید دید ورزشی که سال هاست بین جوان تر‌ها و نوجوانان رواج دارد و همه جا از همین لفظ «پارکور» برایش استفاده می‌کنند به «پاژن» روی خوش نشان می‌دهد و توی زبانشان می‌چرخد یا نه؟

در ادامه بخوانید

نگاهی به فرهنگستان زبان و ادب فارسی به مناسبت سی‌امین سال تأسیس آن

 

زبان فارسی در حوزه تجارت وضعیتی بحرانی دارد | بُریدن زبان فارسی با بِرند‌ها